CZAS TERAŹNIEJSZY CIĄGŁY

Porównajmy teraz omówione wcześniej „dramatyczne” zastosowania present simple z present continuous. Można tutaj wyróżnić przynajmniej cztery sytuacje :

a) Wykrzyknik: Carlos wins! wskazuje na ostateczny moment zwycięstwa. Carlos is winnig., jest naturalną wypowiedzią opisującą akcję w czasie jej trwania. Pamiętajmy jednak, że to samo zdarzenie może być opisane przy użyciu dwóch form, zależnie od punktu widzenia danej osoby, tak jak na przykład w tym dowcipie, kiedy żołnierz zbliża się do budki wartowniczej:

– Halt! Who goes there? (Stój! Kto idzie?)

– Shhh: I ain’t going, I’m coming back. (Szsz! Ja nie idę, ja wracam.)

b) „Dramatyczne” użycie present simple przy opisie chwilowych zdarzeń może zostać zastąpione spokojnym analitycznym komentarzem, gdzie mówca przy okazji może również podkreślić, że „krótkie zdarzenie” zostało powtórzone:

The referee blows his whistle! (Sędzia gwiżdże! – opisanie krótkiego pojedynczego gwizdnięcia.)

The referee is blowing his whistle. (Opisowo: Długi lub powtarzający się gwizd w wykonaniu sędziego.)

I raise my arm! (Podnoszę rękę!)

I am raising my arm. (Opisowo: Powoli podnoszę rękę.)

Możliwe jest także „pomieszanie” tych dwóch form w jednym komentarzu:

There’s this Scotsman, you see, and he’s walking through the jungle when he meets a gorilla. And the gorilla’s eating a snake sandwich. So the Scotsman goes up to the gorilla and says: „Excuse me”, he says, „but where did you get that snake sandwich?” So the gorilla looks at the Scotsman, and he drums his fists on his hairy chest and he lets out a terrible roar, and says: „At the snake bar round the corner:”

c) W czasie pokazów, kiedy mówca jest bardzo skupiony na elemencie „ciągłości” danego etapu:

I’m placing a bell jar over the candle. There! Can you see what’s happening? The water is gradually rising.

d) Deklaracje typu: We accept your offer. (Przyjmujemy waszą ofertę.) zasadniczo się różnią od wypowiedzi takich jak: We are accepting your offer., która informuje tylko o tym, że „oferta” jest dopiero w trakcie zatwierdzania. Natomiast:

I wish to inform you that….

I am writing to inform you….

różnią się od siebie stopniem „sformalizowania”, gdzie druga wypowiedź, jako mniej oficjalna, jest typowa dla, np., listów prywatnych.

Warto również zauważyć, że wypowiedzi w present simple, wcześniej uznane za niepoprawne, natychmiast zabrzmią dobrze, jeśli nadamy im formę present continuous:

John is eating a loaf of bread. (Jan zjada bochenek chleba.)

It’s raining. (Pada. – w tej chwili.)

A tiger is climbing a tree. (Tygrys wspina się na drzewo teraz.)

Forma ciągła może dotyczyć także czynności zwyczajowych (habitual), aby pokazać, że kiedy zachodzi jedno całościowe wydarzenie, drugie jest „w trakcie” odbywania się. Innymi słowy „ciągłość” w takich przypadkach nie dotyczy czynności zwyczajowej jako całości, a jedynie pokazuje POJEDYNCZE i NIEDOKOÑCZONE akcje, z których dana czynność zwyczajowa się składa. Porównajmy:

Whenever I visit him, he is mowing his lawn.

Whenever I visit him, he mowes his lawn.

A także:

When you say it, you’re saying a number of different things. (Kiedy to mówisz, mówisz o wielu różnych rzeczach.)

Often when I pass she is sitting there watching the world go by. (Często kiedy przechodzę, ona tam siedzi i patrzy jak „mija czas”.)

He rarely lets you know what he is doing. (On rzadko ci powie, co akurat robi.)

You never listen to what people are saying. (Nigdy nie słuchasz tego, co mówią ludzie.)

I don’t like to be disturbed if I’m working. (Nie lubię jak mi się przeszkadza, jeśli (kiedy) pracuję.)

Istnieją także dość specyficzne wypowiedzi tego typu, które się różnią od powyższych tym, że ciągłość nie łączy się z określeniem tymczasowości:

John is resembling his sister more and more.

Day by day we are getting nearer to death.

The sun is always setting when John gets up.

Wszystkie te wypowiedzi przekazują sens „nagminnych” czynności, ciągnącego się procesu, który w tym przypadku „wygrywa” z tymczasowością typową dla formy ciągłej.

Właśnie ta „nagminność” tego typu sytuacji jest zwykle jeszcze bardziej podkreślana poprzez nieokreślone okoliczniki czasu typu: CONTINUALLY, CONSTANTLY, FOR EVER, ALWAYS:

Prices are always rising. (Ceny zawsze rosną.)

I’m continually forgetting people’s names. (Ciągle zapo­minam nazwiska ludzi.)

My father is for ever getting into trouble. (Mój ojciec nieustannie wpada w kłopoty.)

Porównajmy także :

I know a man who is always giving his wife expensive presents.

I know a man who always gives his wife expensive presents.

gdzie druga wypowiedź oznacza (opisowo): Znam mężczyznę, który daje swojej żonie kosztowne prezenty przy każdej okazji (kiedy zwykle mężowie obdarowują swoje żony), i stoi w kontraście znaczeniowym z pierwszą wypowiedzią, która oznacza (opisowo): Ten mężczyzna obsypuje swoją żonę kosztownymi prezentami przez cały czas (czy jest okazja, czy też nie).

No i oczywiście forma ciągła przydaje się we wspomnianych już sytuacjach, kiedy mówca jest wyraźnie zirytowany, lub po prostu przesadza:

He is always coming late. (On zawsze przychodzi spóźniony.)

He is always needing money. (…potrzebuje pieniędzy.)

He is for ever finding faults with whatever I say. (On nieustannie doszukuje się błędów, w czymkolwiek czego nie powiem.)