PRZEDIMKI – RODZAJOWE (GENERYCZNE) THE

RODZAJNIK OKREŚLONY THE - JAK GO UŻYWAĆ?

Przejdziemy teraz do omawiania użycia rodzajnika określonego THE w zastosowaniach niespecyficznych, czyli “ogólnych”, “generycznych”, czy jak kto woli “rodzajowych”. Najogólniej mówiąc, są one pochodną zastosowań specyficznych, tak jak w:

The tiger is in danger of becoming extinct (Tygrysy są zagrożone wyginięciem)

gdzie the tiger uosabia wszystkie tygrysy jako dany gatunek. Dlatego, w takim przypadku nie można na przykład zadać pytania Which one? (Który tygrys?), a także nie ma mowy o jakimś szczególnym miejscu i czasie. Konstrukcje tego typu mogą się odnosić do rzeczowników policzalnych – a zatem do ludzi i rzeczy lub zwierząt. W “ludzkich” przypadkach możemy na przykład usłyszeć:

You can see the woman in this little girl (W tej małej dziewczynce możesz zobaczyć kobietę).

There shouldn’t be one law for the woman and another for the man (Nie powinno być osobnego prawa dla kobiety i innego dla mężczyzny).

The housewife has a harder life than the office worker (Gospodyni ma cięższe życie, niż pracownik biurowy).

It isn’t interesting for the man in the street (To nie jest interesujące dla “przeciętnego” człowieka).

W przypadku rzeczy lub zwierząt, często spotykamy wypowiedzi typu:

The olive grows only in warm countries (Oliwka rośnie tylko w ciepłych krajach).

God invented the giraffe, the elephant, the cat, which means that He has no single style (Bóg stworzył żyrafę, słonia, kota, co oznacza, że nie ma On jednego stylu. – (Picasso))

The beaver builds dams (Bóbr buduje groble).

Nie tylko zwierzęta i ludzie mogą być reprezentowane przez jednego swojego przedstawiciela, który w omawianych konstrukcjach przyjmuje zawsze rodzajnik THE. Do tej grupy należą także rzeczy i pojęcia, a ponieważ tworzą one wszystkie kilka klas podzielimy je następująco:

a. wynalazki techniczne

b. transport i telekomunikacja

c. instrumenty muzyczne

d. jednostki monetarne i miary

e. terminologia gramatyczna i definicje.

A oto przykłady odpowiednie dla każdej z tych klas:

a. Wynalazki techniczne:

The motor car is said to be replacing the railway (Mówi się, że samochód zastępuje kolej).

No one knows when the wheel was invented (Nikt nie wie, kiedy zostało wynalezione koło).

I prefer the cinema to the theater (Ale: We found that film at a cinema across the river.)

b. Transport i telekomunikacja:

John took the bus to Boston.

Put the letter in the mail.

He is on the telephone.

Pamiętajmy jednak, że istnieją wyrażenia stałe typu by mail, by bus, by telephone, etc., w których THE nie występuje.

c. Instrumenty muzyczne:

She plays the piano very well. Ale:

She owns a piano (Ona posiada pianino).

She teaches piano (Ona uczy na pianinie).

d. Jednostki monetarne i inne miary:

The dollar is to be devalued (Dolar ma zostać zdewaluowany).

The metre is the standard French unit of length (Metr jest standardową francuską jednostką miary).

Cloth is sold by the yard (Materiał jest sprzedawany na jardy).

Our car does 30 miles to the gallon (Nasz samochód robi trzydzieści mil z galona).

Pamiętajmy jednak, że kiedy zaczynamy określać proporcje, THE zaczyna się wymieniać z A (w sensie każdy). Możemy zatem powiedzieć, albo: The apples cost 20 cents a pound, albo: The apples cost 20 cents the pound. Także:

once in a /the year/month

sell at $10 the/a bottle

Natomiast ze słowem PER w ogóle opuszczamy rodzajnik:

$100 per man, six per cent, per post, etc.

e. Terminologia gramatyczna i definicje:

the present tense (czas teraźniejszy)

the indicative mood (tryb orzekający )

the noun (rzeczownik ), etc. Oraz przykłady definicji:

“Leg” – the part of the body from the hip down to the ankle (“Noga” – część ciała od biodra do kostki).

“Palm” – the inner surface of the hand between the wrist and the fingers (“Dłoń” -wewnętrzna część pomiędzy nadgarstkiem i palcami).

RZECZOWNIK Z RODZAJNIKIEM THE - JAK GO UŻYWAĆ?

Mówiąc o reprezentowaniu całej kategorii przez jeden rzeczownik z rodzajnikiem THE, nie zapomnijmy o możliwości dodania słów ograniczających zakres tej kategorii. Także i w takich przypadkach będziemy używać THE. Porównajmy:

The whale is in danger of becoming extinct (Wieloryb jest zagrożony wyginięciem).

The blue whale is in danger of becoming extinct (Wieloryb błękitny jest zagrożony wyginięciem).

The whale he is speaking of became extinct long ago (Wieloryb, o którym on mówi, wyginął dawno temu).

W dwóch ostatnich przykładach mówimy tylko o pewnej podgrupie wielorybów, ale przecież nadal reprezentują one wszystkich przedstawicieli tej ograniczonej kategorii. Podobnie:

The same cause produces the same effect (Ta sama przyczyna stwarza ten sam skutek).

The beginning student should be given every encouragement (Początkujący student powinien otrzymać wszelkie możliwe zachęty)

The word of God is addressed to everyone (Słowo Boże jest skierowane do każdego).

W podobny sposób mogą reprezentować swoje kategorie przymiotniki używane jako główne słowo w konstrukcjach typu:

The beautiful is not always the same as the good (Piękne nie zawsze jest tym samym co dobre).

We shall go from the known to the unknown (Przejdziemy od znanego w nieznane).

One must bow to the inevitable (Trzeba skłonić głowę przed nieuniknionym).

Rodzajnik THE może także występować w kontekstach rodzajowych z rzeczownikami w liczbie mnogiej, ale konstrukcje typu: The tigers can be dangerous lub The beavers build dams potraktujemy raczej specyficznie – mowa jest o konkretnych tygrysach i bobrach. Natomiast w “ludzkich” użyciach możemy mówić o użyciu THE w sensie ogólnym dla odróżnienia jednej klasy rzeczowników personalnych od drugiej. Porównajmy:

John likes the girls (Jan lubi dziewczęta – w szerszym znaczeniu: Jan lubi dziewczęta jako płeć przeciwną).

John likes girls (Jan lubi dziewczęta – w szerszym znaczeniu: Jan lubi więcej, niż jedną dziewczynę).

John likes the girls over there ( Jan lubi dziewczęta, które są tam dalej, czyli te konkretne dziewczyny).

Typowe sytuacje językowe w tym zakresie, to przede wszystkim:

a. nazwiska i przydomki:

I like the Smiths (Lubię Smithów – czyli Lubię wszystkich członków rodziny Smith). A także:

the Stuarts, the Plantagenets, etc.

b. ludzie tej samej rasy, religii, poglądów politycznych, etc.:

Struggles between the Blacks and the Whites (Walki pomiędzy Czarnymi i Białymi). A także:

the Protestants, the Catholics,the communists, the conservatives,etc.

c. nazwy zbiorowe odnoszące się do ludzi:

the aristocracy, the clergy, the police, the public, the elite, the fair sex, etc.

A także:

The police were after him.

The public is not admitted.

The clergy are not giving up the faith.

He is a member of the aristocracy.

RODZAJNIK ZBIOROWY ODNOSZĄCY SIĘ DO NARODÓW

Zasady dotyczące “ludzkich” rzeczowników zbiorowych odnoszą się także do narodów. Pamiętajmy jednak, że tutaj przy okazji pojawiają się aż cztery problemy :

A. nazwa narodu

B. nazwa jednostkowa mieszkańca danego kraju

C. nazwa języka

D. przymiotnik

Co więcej, tych czterech problemów nie daje się rozwiązać “za jednym” zamachem dla całego świata. Powyższe cztery problemy występują aż w trzech grupach:

1. Nazwy z -SS i -ESE:

A. The Swiss live in Switzerland.

B. I know two Swiss.

C. You can not speak Swiss.

D. I have a Swiss book.

Podobnie:

the Chinese, the Japanese, the Portuguese, etc.

2. Dwie różne formy:

A. the English

B. an Englishman / two Englishmen

C. English

D. English

Podobnie:

the French, the Dutch, the Irish, etc.

W przypadku Ameryki, mamy odpowiednio: A. the Americans B .an American C. American D.American. Ale Szkoci mogą już “przebierać”: A. the Scots B. a Scotsman (lub: Scottish) C. Scotch D. Scottish (lub: Scots, Scotch).

3. Trzy różne formy:

A. the Poles

B. a Poles / two Poles

C. Polish

D. Polish

Podobnie:

the Turks, the Danes, the Swedes, the Spaniards, the Finnes, etc.

The Arabs do not like the Jews.

The Romans defeated the Carthaginians

Porównajmy także:

The Germans work hard (Niemcy ciężko pracują – jako naród).

Germans work hard (Więcej niż jeden …)

The Germans I know work hard (Ci Niemcy, których znam …)

Oczywiście w wielu przypadkach możemy użyć dwóch różnych form, tak jak w:

1. He is a Pole

2. He is Polish,

ale “uzyskamy” przy okazji pewne różnice znaczeniowe. I tak “1.” oznacza, że on jest Polakiem i posiada wszystkie cechy specyficzne dla Polaków, a “2”, że on jest narodowości polskiej albo należy do narodu polskiego – He is Polish not English.

Warto także zapamiętać, że dodanie rodzajnika określonego tylko przed przymiotnikiem również tworzy kategorie odnoszące się do całego rodzaju:

The poor envy the rich (Bogaci zazdroszczą biednym).

The good go to Heaven and the wicked end in Hell (Dobrzy idą do nieba, a Ÿli kończą w piekle).

The innocent are often deceived by the unscrupulous (Niewinni są często oszukiwani przez “ludzi bez skrupułów”). Podobnie:

the dead; the dying; the wounded; ( np. przy sporządzaniu statystyki po bitwie)

Porównajmy także:

The wounded are being evacuated (Ranni są ewakuowani “w tej chwili” – mówimy o całej grupie).

The wounded man is being evacuated (Ranny człowiek jest ewakuowany – mówimy o specyficznym przypadku: Who is being evacuated? The man who is wounded).

Kategorie rodzajowe także mogą zostać ograniczone do wyszczególnionej grupy. Na przykład:

The very poor envy the exceptionally rich (Bardzo biedni zazdroszczą wyjątkowo bogatym).

He likes the woman of France (On lubi kobiety z Francji).

A nawet w takiej wypowiedzi jak :

He likes the wines of this shop (Lubi wina z tego sklepu), która nie odnosi się przecież do konkretnych win dostępnych w jakimś konkretnym czasie, tylko w ogóle do win oferowanych zawsze przez ten sklep .

Warto podkreślić, że nie wszystkie przymiotniki tworzą kategorie lub rodzaj. Nie możemy, na przykład, powiedzieć: *the happy, *the foregin, lub *the disgusting. Natomiast dla porządku odnotujemy, że zupełnie poprawne byłoby stworzenie przy pomocy THE takich grup jak:

the mentally-ill

the ill-behaved

Pamiętajmy także o wypowiedziach, które zawierają pewne dwuznaczności, jeśli nie są umieszczane w dalszym kontekście. Na przykład: The patriotic Americans share great respect for their Constitution (Patriotyczni Amerykanie dzielą wielki respekt dla swojej konstytucji), może zostać zinterpretowane – aż na dwa sposoby – że All Americans are patriotic lub Only those who are patriotic as opposed to those who are not.

SixPack English

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat przedimków i wynieść swój angielski na wyższy poziom, to zapraszamy do zapoznania się z ofertą naszych kursów SixPack English. To autorska metoda nauki języka angielskiego przeznaczona do samodzielnej nauki. Nasze kursy to lekcje wideo i audio, zeszyt ćwiczeń jest dodatkiem, który pomoże uporządkować Ci zdobytą wiedzę. Z kursami SixPack English w 3 miesiące przełamiesz bariery językowe i zaczniesz porozumiewać się bez stresu!

BEZPŁATNY MATERIAŁ

Nazwa

E-mail

Akceptacja regulaminu

Wyrażam zgodę na wykorzystywanie przez Quest Change Managers Sp. z o.o. S.K.A. moich danych osobowych w celach marketingowych i otrzymywanie informacji na temat produktów, usług i ofert promocyjnych za pośrednictwem wskazanego w formularzu adresu e-mail. Zgoda na otrzymywanie informacji marketingowych jest dobrowolna. W każdej chwili można wycofać zgodę kontaktując się z nami za pośrednictwem adresu e-mail: iod@questcm.pl. Administratorem danych osobowych jest Quest Change Managers Sp. z o.o. S.K.A. z siedzibą przy ul. Okopowej 56 lok. 218, 01-042 Warszawa. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania danych osobowych dostępne są na stronie: https://questfe.pl/polityka-prywatnosci-i-plikow-cookies/