Panel logowania

Zdania warunkowe: Czy zdania warunkowe są zawsze warunkowe?

W podziale tradycyjnym, przy którym jeszcze zostajemy, trochę na siłę upycha się w tak zwanych „podkategoriach” zdania warunkowe, które jak gdyby nie do końca odpowiadają wspomnianym trzem typom. Paradoksalnie – często tworzone są w tym celu reguły dla „podtypów”, których nagle mnoży się tak dużo, że w pewnej chwili uczeń czy student, ma wszystkiego dość. No bo jak sklasyfikować zdania warunkowe takie jak:

 

I shan’t be happy if he won’t come.

If you ask him, he would come.

If you have seen him today, he will have told you the news.

Nie będę szczęśliwy, jeśli nie przyjdzie.

Jeśli go poprosisz, przyjdzie.

Jeśli widziałeś się z nim dzisiaj, na pewno przekazał ci nowiny.

CZY NAUCZYCIEL ANGIELSKIEGO ZAWSZE MIAŁ RACJĘ?

W tych przypadkach , nawet wielu nauczycieli języka angielskiego automatycznie stawia czerwoną kreskę oznaczając takie konstrukcje jako błędne, a tymczasem z punktu widzenia gramatyki angielskiej, są one zupełnie poprawne. Po prostu, mówca- tzw. rodzimy czyli native-speaker – powiedział to co chciał powiedzieć nie przejmując się żadnymi „regułami”. Bo w jego angielskiej lub, na przykład, amerykańskiej głowie matka natura wytworzyła takie mechanizmy, które pozwalają mu się w pełni porozumiewać z rodakami. A inni po prostu, muszą się tego uczyć!

PODKATEGORIE I PODTYPY W ANGIELSKIM

Kiedy nagle się okazuje, że trzy główne podtypy zdań warunkowych to jedynie czubek góry lodowej –to wtedy można wpaść w „pułapkę gramatyczną poprawnego mówienia”. Prowadzi to do tego, ze ucząc się schematów tracimy z oczu główny cel nauki języka, a zaczynamy się skupiać na poprawnym rozwiązywaniu np. testów. Z drugiej strony – dla niektórych zdanie jakiegoś egzaminu po prostu niezbędne – no i kółko się zamyka. Dlatego warto wiedzieć, czego od nas oczekują w szkole, ale przede wszystkim trzeba zrozumieć jak to „ogarnąć” w każdej sytuacji.

Co zatem z tymi „podtypami” w tradycyjnym rozumieniu reguł przekazywanym osobom uczącym się języka angielskiego? Oto krótkie podsumowanie – (no i warto pamiętać, że tutaj kolejność „podtypów” nie ma większego znaczenia gramatycznego):   

 

Podtyp 1: przyczyna i skutek (zgodność czasów)

Dla wyrażenia relacji pomiędzy przyczyną i skutkiem można użyć dwóch takich samych form czasowych zarówno w zdaniu głównym, jak i podrzędnym:

If I made a promise, I kept it.

Oil floats, if you put it on water.

Jeśli złożyłem obietnicę, dotrzymałem jej.

Olej unosi się na wodzie. (… jeżeli umieścisz go na wodzie)

(Warto zauważyć, że w tego typu zdaniach relację pomiędzy przyczyną i skutkiem równie dobrze można wyrazić za pomocą WHEN: Oil floats when you put it on water.)

 

Podtyp 2: prośby (formy grzecznościowe)

Kiedy prosimy kogoś o wyrażenie zgody, w zdaniu podrzędnym (if-clause) możemy użyć will lub would:

If you will wait a moment, I’ll get you a cup of coffee.

If you would love me, we would be happy.

Jeśli poczekasz chwilę, przyniosę ci filiżankę kawy.

Gdybyś mnie kochał, bylibyśmy szczęśliwi.

Podtyp 3: rozterki i wątpliwości

Tutaj prawdopodobieństwo zwykle obecne w Typie 1, zostaje trochę „rozmyte” poprzez użycie should w zdaniu podrzędnym:

If I should be late, they don’t have to wait for me – co jest odpowiednikiem czegoś w rodzaju: 

Na wypadek, gdybym się spóźnił, oni nie muszą na mnie czekać.

ZDANIA WARUNKOWE TO TAKŻE STOSOWANIE CZASOWNIKÓW MODALNYCH

Przy tym wszystkim, istnieje dużo kombinacji warunkowych zawierających czasowniki modalne  – tak jak na przykład can i must, ale nie tylko. W połączeniu z różnymi formami czasowymi oraz aspektami ciągłym i prostym (continuous & simple), tworzą one wiele konstrukcji, układanie których w podtypy i podkategorie – ze względu na ich mnogość – po prostu mija się z celem. Dlatego w dalszej części zaproponujemy zupełnie inne podejście do problemu zdań warunkowych – i nie tylko – pokazać je w prostym ujęciu nowego trybu gramatycznego. Co więcej – tryb ten jest „nowy” tylko w gramatyce angielskiej, bo w języku polskim istnieje od bardzo dawna. Mowa tutaj o trybie przypuszczającym – the hypothetical mood!

WARUNKI I TRYBY

W języku angielskim, wymienione wcześniej realne i nierealne konstrukcje warunkowe, a wśród nich także i te zawierające czasowniki modalne – zwykle traktuje się jako, mniej lub bardziej, oddzielne kategorie gramatyczne. Tymczasem o wiele łatwiej je zrozumieć, gdy umieścimy je w jednym, doskonale znanym Polakom, trybie przypuszczającym – THE HYPOTHETICAL MOOD.  

 

Przyjmujemy, że składa się on z dziesięciu form subjunctive (tzw. form trybu łączącego) oraz dziesięciu form modalnych (czasownik modalny + bezokolicznik). Typowym reprezentantem tego trybu jest zdanie warunkowe z formą subjunctive w jednej części i słowem WOULD lub SHOULD w zdaniu głównym – tak jak na przykład: 

If the tree fell, it would block the road. 

Gdyby drzewo się zwaliło, zablokowałoby drogę.

 

Gramatyczna kategoria TRYBU, to nic innego jak indywidualny STOSUNEK mówcy do zawartości jego wypowiedzi. Największe różnice dostrzegamy tutaj pomiędzy użyciem trybów orzekającego i rozkazującego. Tryb orzekający prezentuje FAKTY. Na przykład zdanie:

Our team won the race. 

Nasza drużyna wygrała ten wyścig. – oddaje rzeczywistość opartą na bezpośrednim pojmowaniu przez nasze zmysły na zasadzie „wiem o tym, bo albo to widziałem, albo o tym słyszałem”. 

 

Natomiast tryb rozkazujący wyraża BRAK FAKTU. Na przykład, zdanie: 

Win the race! 

Wygraj ten wyścig!  – mówca pragnie dopiero zamienić na FAKT poprzez wydanie polecenia lub rozkazu.

 

Pomiędzy trybami orzekającym i rozkazującym jest właśnie tryb przypuszczający. 

Na przykład zdania: 

Our team may still win the race. 

Nasza drużyna może jeszcze wygrać ten wyścig. 

Our team might still win the race. 

Nasza drużyna mogłaby jeszcze wygrać ten wyścig. – nie wyrażą ani FAKTU, ani BRAKU FAKTU, a jedynie wątpliwość, założenie, warunek, prawdopodobieństwo, itp., co oznacza, że brak tutaj pewności co do „możliwości stania się tego wydarzenia FAKTEM”.

 

Innymi słowy, FAKT rozumiemy jako „prawdę”. A zatem z tego punktu widzenia, trzy tryby oddają stosunek mówcy do prawdy: pozytywny (tryb orzekający), neutralny (tryb przypuszczający), i negatywny (tryb rozkazujący). Do tego trybu przypuszczającego wyrażającego neutralny stosunek mówcy do faktów, należą właśnie zdania warunkowe. 

SixPack English

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o czasownikach modalnych i wynieść swój angielski na wyższy poziom, to zapraszamy do zapoznania się z ofertą naszych kursów SixPack English. To autorska metoda nauki języka angielskiego przeznaczona do samodzielnej nauki. Nasze kursy to lekcje wideo i audio, zeszyt ćwiczeń jest dodatkiem, który pomoże uporządkować Ci zdobytą wiedzę. Z kursami SixPack English w 3 miesiące przełamiesz bariery językowe i zaczniesz porozumiewać się bez stresu!

Share:

Facebook

Zobacz inne nasze artykuły

MIGHT: możliwość i pozwolenie

  OSTROŻNIE I GRZECZNIE Kolejny, nieprawdopodobny (nonfactual) czasownik modalny – MIGHT – dzieli z MAY wszystkie swoje znaczenia, ale znowu wyrażane są

SHOULD: powinność i wniosek

MAŁE PODSUMOWANIE   Znaczenie woli wyrażane poprzez SHALL koresponduje z sensem powinności  lub obowiązku znajdowanym w czasowniku modalnym SHOULD. Nie

Koszyk0
Brak produktów w koszyku!
Kontynuuj zakupy
0

Panel logowania