SHOULD: powinność i wniosek

MAŁE PODSUMOWANIE

Znaczenie woli wyrażane poprzez SHALL koresponduje z sensem powinności lub obowiązku znajdowanym w czasowniku modalnym SHOULD. Nie ma natomiast żadnego powiązania pomiędzy SHALL i SHOULD w, wyrażanym przez ten drugi, znaczeniu wniosek (conclusion).

Także, nie ma PRAKTYCZNEJ różnicy pomiędzy SHOULD i OUGHT TO – stąd istnieje wymienność tych dwóch czasowników modalnych w konstrukcjach typu: He ought to come tomorrow, shouldn’t he? Zarówno SHOULD jak i OUGHT TO, (który to czasownik modalny, tak jak MUST, nie ma formy przeszłej) są mniej „kategoryczne” niż MUST i HAVE TO.

JAK FUNKCJONUJE CZASOWNIK MODALNY „SHOULD”?

a) obowiązek, powinność – obligation:

You should do as he says. (Powinieneś robić tak jak on mówi.)

You shouldn’t tell her. (Nie powinieneś jej tego mówić.)

What do you think I should do? (Co myślisz, że ja powinienem zrobić?)

You should see a doctor if you’re still sick tomorrow. (Powinieneś pójść do lekarza, jeśli jutro nadal będziesz chory.)

Jeśli w zdaniu głównym występuje czasownik typu INSIST, RECOMMEND, ASK, COMMAND, a więc wyrażający wolę mówcy, SHOULD nadal zachowuje swój sens w zdaniu pobocznym zaczynającym się od THAT:

He insists that you should reduce your expenditure. (On się upiera, że ty powinieneś ograniczyć swoje wydatki.)

I’m anxious that nobody should be hurt. (Opisowo: Chcę, żeby nikt nie został zraniony.)

Was it necessary that my uncle should be informed? (Czy było to konieczne, żeby informować mojego wujka?)

Porównajmy również pewne różnice znaczeniowe w:

1. The idea is that the education for the over-sixteens should be improved. (Pomysł jest taki, że edukacja dla osób w wieku powyżej 16 lat powinna być ulepszona.)

2. The idea is that the education for the over-sixteens be improved.

3. The fact is that the education for the over-sixteens will be improved.

Konstrukcja nr 1. sugeruje, że ten pomysł może jednak nie zostać zrealizowany. W 2. mówimy o planie lub nadziejach na przyszłość, a w 3. stwierdzamy fakt, że ten pomysł będzie realizowany.

DRUGA WAŻNA FUNKCJA „SHOULD”

b) wniosek; logiczna konieczność – conclusion:

The wood is dry so it should burn easily. (Drewno jest suche więc powinno się łatwo palić.)

That shouldn’t be difficult. (To nie powinno być trudne.)

We needn’t get ready yet; the guests shouldn’t come for another hour. (Nie potrzebujemy się jeszcze przygotowywać; goście nie powinni się zjawić jeszcze przez godzinę.)

WIĘCEJ PRZYKŁADÓW

A także :

I’m not a cow that you should expect me to eat grass.

Albo w takim dialogu:

A: I’m sorry for having done that.

B: I should think you are.

Porównajmy :

The Cabinet should be meeting tomorrow. (Opisowo: Zdaje się, że Gabinet spotyka się jutro. – wniosek)

The Cabinet should meet tomorrow. (Gabinet ma się jutro spotkać. – powinność.)

KIEDY „SHOULD” A KIEDY „MUST”?

Porównajmy także znaczenia, tam gdzie SHOULD w znaczeniu wniosek spotyka się z MUST. Można powiedzieć: It must be raining now. (Musi teraz padać.), ale wykluczona jest wypowiedź *It should be raining now. Natomiast, można powiedzieć: It should rain tomorrow. (Jutro powinno popadać.), a niepoprawna byłaby wypowiedź: *It must rain tomorrow. A zatem możliwe jest pewne stopniowanie znaczenia wniosek lub logiczna konieczność:

The game must be finished by now. (pewność)

The game will be finished by now. (duże prawdopodobieństwo)

The game should be finished by now. (prawdopodobieństwo)

The game may/might be finished by now. (małe lub bardziej odległe prawdopodobieństwo.)

Rozwinięciem SHOULD w sensie wniosek; logiczna konieczność jest sugerowanie przy pomocy tego czasownika modalnego w zdaniach pobocznych zaczynających się od THAT negatywnych reakcji osobistych wobec jakiegoś zdarzenia:

It’s a pity that he should resign. (Szkoda, że on ma zrezygnować.)

I’m surprised/sorry/angry that he should resign. (Jestem zdziwiony/rozżalony/zagniewany, że on ma zrezygnować.)

It’s unthinkable/strange/disgraceful that he should resign. (To nie do pomyślenia/dziwne/haniebne, że on ma zrezygnować.)

WYRAŻENIA STAŁE Z SHOULD

W tym znaczeniu „odległego wniosku”, SHOULD pojawia się także w konstrukcjach, które można uznać za wyrażenia stałe:

How should I know? (Skąd mam wiedzieć?)

Why should he be resigning? (Dlaczego on miałby zrezygnować?)

Why should I say what I think? (Dlaczego miałbym mówić to co myślę?)

Who should come but the mayor himself! (A kto miałby przyjść jak nie sam burmistrz!)

That he should dare to attack me! (íe też on miałby śmiałość zaatakować mnie!)

That he should be so silly! (íe też on miałby być tak niemądry!)

That he should do a thing like that! (íe też on miałby zrobić taką rzecz!)

A zatem różnica w znaczeniach konstrukcji: I’m surprised that he should resign. oraz I’m surprised that he has resigned. jest taka, że pierwsze z nich mówi o samej idei zrezygnowania, która powoduje zdziwienie, a druga o samej rezygnacji, jako fakcie, który powoduje zdziwienie.

Porównajmy także:

I’m surprised that your wife should object. (Byłbym zdziwiony gdyby twoja żona miała się sprzeciwić.)

I’m surprised that your wife objects. (Dziwi mnie, że twoja żona się sprzeciwia.)

I’ll get some beer in case John should come. (Kupię trochę piwa na wypadek, gdyby Jan miał przyjść. – w szerszym znaczeniu: „Być może Jan przyjdzie, więc kupię trochę piwa.”)

I’ll get some beer in case John comes. (Kupię trochę piwa na wypadek, jak przyjdzie Jan. – w szerszym znaczeniu: „Prawdopodobnie przychodzi Jan, więc kupię trochę piwa.”)

Również takie zestawienie :

It’s a good thing that he should recognize his fault.

It’s a good thing that he recognizes his fault.

It’s a good thing for him to recognize his fault.

FORMA PERFEKTYWNA SHOULD

Czasownik modalny SHOULD HAVE, wraz z bezokolicznikiem w formie perfektywnej zachowuje wszystkie znaczenia SHOULD, ale przy okazji zawsze prawie oznacza, że dane wydarzenie NIE miało miejsca w przeszłości, bardziej lub mniej określonej. Na przykład:

You should have done it long ago. (Powinieneś był to zrobić już dawno temu.)

(Ponieważ nie ma praktycznej różnicy pomiędzy SHOULD i OUGHT TO, możliwa jest także konstrukcja: You ought to have done it long ago.) Także:

He should have started on 1st October, but he didn’t. (Powinien był zacząć pierwszego października, ale nie zrobił tego.)

John was involved in an accident – he shouldn’t have been driving so fast. (Jan był zamieszany w wypadek drogowy – nie powinien był jechać tak szybko.)

It shouldn’t have taken us so long to get there. (Nie powinno to nam było zabrać tyle czasu, żeby tam dotrzeć = We didn’t expect that it would take us so long to…)

A: Did you lock the door? (Zamknąłeś drzwi?)

B: No, I should have but I forgot. (Nie. Powinienem był, ale zapomniałem).

I’m sorry that Mrs. Smith should have been so inconvenienced.

I was shocked that she shouldn’t have incited John.

TRZEBA BYŁO TO ZROBIĆ!

Użycie SHOULD i SHOULD HAVE ze słowem THINK wprowadza do wypowiedzi idee przypuszczenia tak jak w:

I should think we’ll need at least twelve bottles of wine. (Powinienem pomyśleć, że będziemy potrzebować przynajmniej 20 butelek wina.)

I should have thought we could expect about forty people. (Powinienem był pomyśleć, że mogliśmy się spodziewać około czterdziestu gości.)

I should/would have thought he could have washed his hands at least. (Mogłem się był domyśleć, że on wreszcie mógł umyć ręce. – wypowiedź w tonie co najmniej sarkastycznym.)

Jednak jeśli wypowiedź nie jest umieszczona w szerszym kontekście, możemy ją interpretować zarówno jako odnoszącą się do przeszłości określonej, jak i nieokreślonej:

John should have gone. (czyli: Why didn’t he go?, albo: Why hasn’t he gone?) Natomiast:

He should have passed the examination easily. (Powinien był łatwo/bez kłopotów zdać ten egzamin.)

możemy zrozumieć jako: Perhaps he has passed; this at least is what I expected. – Być może zdał; przynajmniej tego się spodziewałem. (Powiedziane przed podaniem wyników egzaminu.) Oraz druga możliwość interpretacji: He didn’t pass; this is not what I expected. – Nie zdał; nie spodziewałem się tego. (Wypowiedź po ogłoszeniu wyników egzaminu).

MÓWIENIE O PRZYSZŁOŚCI

SHOULD HAVE w wypowiedziach odnoszących się do PRZYSZŁOŚCI może wyrażać negację, czyli mówić o wydarzeniu, które miało nastąpić i z jakichś powodów zostało odwołane. Na przykład:

He is aware that they should have arrived tomorrow. (On zdaje sobie sprawę, że oni powinni byli przyjechać jutro.) – rozumiemy to tak, że: powinni byli przyjechać jutro, ale nie przyjadą. Porównajmy także SHOULD HAVE odnoszące się do przyszłości i do przeszłości:

On the 10th June he was made aware that they should have arrived on 20th June. (10 czerwca poinformowano go, że oni powinni przyjechać 20 czerwca – czyli wynika z tego, że oni 20 czerwca nie przyjadą.)

On the 20th June he was made aware that they should have arrived on 10th June. (20 czerwca poinformowano go, że oni powinni byli przyjechać 10 czerwca – wynika z tego, że być może już przyjechali, ale na pewno nie jest to wiadome.)

MOWA ZALEŻNA

W przeszłej mowie zależnej SHOULD zachowuje swoją formę charakterystyczną dla odniesień teraźniejszych i przyszłych:

She said that he was everything he shouldn’t be/shouldn’t have been.

WARTO ZAPAMIĘTAĆ

Pamiętajmy również, że SHOULD, podobnie jak WOULD, używane jest także jako czasownik pomocniczy (auxiliary). I jako taki może występować w trybie orzekającym tworząc formę future-in-the-past oraz w trybie przypuszczającym w zdaniach warunkowych:

I would/should have liked to go yesterday, but I didn’t have the chance. (Chciałem pojechać wczoraj, ale nie miałem okazji.)

A: What’s the matter with John? Has he gone mad? (Co się dzieje z Janem? Czy on oszalał?)

B: I’d say so from the way he is behaving. (Sądząc po jego zachowaniu, bym tak powiedział.)

SixPack English

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o czasownikach modalnych i wynieść swój angielski na wyższy poziom, to zapraszamy do zapoznania się z ofertą naszych kursów SixPack English. To autorska metoda nauki języka angielskiego przeznaczona do samodzielnej nauki. Nasze kursy to lekcje wideo i audio, zeszyt ćwiczeń jest dodatkiem, który pomoże uporządkować Ci zdobytą wiedzę. Z kursami SixPack English w 3 miesiące przełamiesz bariery językowe i zaczniesz porozumiewać się bez stresu!