IMIESŁÓW, CZYLI PARTICIPLE

FUNKCJE IMIESŁOWÓW W JĘZYKU ANGIELSKIM

Imiesłów w języku angielskim pełni funkcje czasownikowe i przymiotnikowe. Tak zwany, imiesłów współczesny (present participle) ma tyle samo form co gerund (cztery), a imiesłów przeszły (past participle) zawsze – poza formami nieregularnymi – ma końcówkę -ED. Dlatego jego stosunek czasowy do orzeczenia – równoczesność lub uprzedniość – może być tylko wyrażony poprzez jego własne znaczenie lub kontekst. Na przykład:

a well-known gambler lub a wanted gambler

zawsze będzie oznaczało „hazardzistę”, który JEST „znany” lub „poszukiwany”, właśnie z powodu użycia statycznych czasowników KNOW i WANT – w przeciwieństwie do:

a broken window

co oznacza „okno, które ZOSTAŁO rozbite”, gdyż świadczy o tym dokonany sens czasownika BREAK. Ale i tutaj nie da się uniknąć dwuznaczności, i tak:

Percy saw the window broken by John.

może znaczyć, że „Percy widziała okno jak było rozbijane”, lub „Percy widziała okno po tym jak zostało ono rozbite”.

Wróćmy jednak do wyrażania RÓWNOCZESNOŚCI i UPRZEDNIOŚCI w różnych konfiguracjach składniowych:

a) równoczesność (simultaneity), gdzie imiesłów współczesny posiada swój własny podmiot:

Time/wheather permitting, the garden party will be held at 2 p.m. (Opisowo: „Jeśli czas/pogoda pozwoli, przyjęcie ogrodowe odbędzie się o 2 po południu”.)

Swords flashing, the two armies rushed into battle. (Opisowo: „Błysnęły miecze – dwie armie rzuciły się do bitwy”.)

Him recognizing his faults is a good thing. (Opisowo: „Rozpoznawanie przez niego własnych błędów jest dobrą rzeczą”.)

b) równoczesność z własnym podmiotem i przyimkiem WITH:

The car roared past with smoke pouring from the exhaust. (Opisowo: „Samochód przejechał z rykiem silnika i dymem wydobywającym się z rury wydechowej”.)

With John working in California, and Lucy travelling most of the week, the house seems pretty empty.

They were walking with John calmly drawing at his pipe.

With trees growing tall, we get more shade.

c) równoczesność, gdzie imiesłów nie ma własnego podmiotu:

While reading the text, I noticed some misprints. (Opisowo: „Podczas gdy czytałem tekst, zauważyłem kilka błędów drukarskich”.)

When coming here, I met an old friend of mine.

Knowing that he was there, I said…

d) równoczesność z dodaniem zdania podrzędnego zaczynającego się od AS, które „wyjaśnia” kto, lub co, jest podmiotem:

Sitting at the desk as we are, we can’t hear a word. (Opisowo: „Siedząc przy biurku – tak jak my – nie słyszymy ani słowa”.)

Wanting a ticket as we do, we’ll apply for one at once.

Shouting loudly as they were, the boys got quite hoarse.

Porównajmy także cztery konstrukcje, w których „widzowie zerwali się na równe nogi i ryczeli z zadowolenia”:

The spectators leapt to their feet, roaring approval.

Roaring approval, the spectators leapt to their feet.

The spectators, roaring approval, leapt to their feet.

Leaping to their feet, the spectators roared approval.

e) uprzedniość (anteriority):

The weather having improved, we enjoyed the remainder of the game. (Opisowo: „Po poprawie pogody, mieliśmy przyjemność oglądnięcia pozostałej części meczu”.)

Having been invited to speak to you, I must say a few words. (Opisowo: „Wcześniej zostałem zaproszony i teraz muszę powiedzieć kilka słów”.)

After having left the office, he went home by car. (Opisowo: „Opuściwszy (najpierw) biuro, udał się do domu (potem) samochodem”.)

With the mortgage paid they could go abroad for their vacation.

Pamiętajmy także o tym, że jeśli wydarzenia nastąpiły „szybko” jedno po drugim – szczególnie gdy to pierwsze jest wyrażone imiesłowami „zajmującymi jedną chwilę” (np.: LEAPING, ENTERING, ARRIVING, REACHING, SEIZING, OPENING, etc.) – sam kontekst wypowiedzi może wyrazić uprzedniość, bez konieczności użycia formy perfektywnej:

Leaping to their feet, the spectators ran out on to the pitch.

Arriving at the station, we learned that the train had already gone.

A także nie zapominajmy o „wstawieniu” podmiotu, bo inaczej może się zdarzyć, że powiemy coś takiego jak:

Opening the cupboard, a skeleton fell out.

co znaczy, że „szkielet sam otworzył kredens”.

POŻYTECZNE KONSTRUKCJE IMIESŁOWOWE - UŻYCIE W JĘZYKU ANGIELSKIM

1. Czasowniki typu CATCH, HAVE, KEEP, FIND, SET, START, etc., przyjmują dopełnienie wraz z imiesłowem zakończonym na -ING w takich konstrukcjach jak :

I caught him stealing money. (Złapałem go kradnącego pieniądze.)

Please start the clock going. (Opisowo: „Proszę, uruchom zegar”.)

This set me thinking. (Opisowo: „To skłoniło mnie do myślenia”.)

A także:

They kept her studying.

I found John working at his desk.

He soon had them all laughing.

Don’t leave her waiting outside in the rain.

2. Po czasownikach oznaczających percepcję – HEAR, SEE, WATCH – imiesłów zakończony na -ING jest tylko alternatywą wobec dopełnienia wraz z bezokolicznikiem. Porównajmy:

We heard the door slamming all night long. (Sytuacja powtarzająca się: „Słyszeliśmy trzaskanie drzwiami przez całą noc”.)

We heard the door slam just after midnight. (Pojedyncza sytuacja: „Słyszeliśmy trzaśnięcie drzwiami zaraz po północy”.)

I heard him coming. („…w trakcie nadchodzenia”.)

I heard him come. („… że już nadszedł.”)

I saw her crossing the road. („…w trakcie przechodzenia”.)

I saw her cross the road. („… z jednej strony na drugą”.)

I watched a small boy eating a melon. („… w trakcie jedzenia”.)

I watched a small boy eat a melon. („… jak zjadł całego melona”.)

3. Czasowniki typu ADMIRE, DIS/LIKE, HATE, IMAGINE, JUSTIFY, DON’T MIND, NOTICE, OBSERVE, RECOLLECT, REMEMBER, RESENT, CANNOT STAND, etc. mogą przyjmować albo imiesłów, albo gerund. Porównajmy :

I dislike him stealing money. (imiesłów)

I dislike his stealing money. (gerund)

Wynikające z tego konsekwencje znaczeniowe próbowaliśmy przeanalizować już wcześniej; a zatem teraz tylko porównajmy kolejne przykłady:

I admire Tom’s/his/him standing his ground.

She hates anyone/him/his listening while she’s telephoning.

Can you imagine me/my being so stupid?

Does this justify you/your taking legal action?

I can’t remember my parents/their ever being unkind to me.

I don’t like you/your smoking.

4. Dopełnienie wraz z imiesłowem przeszłym (z końcówką –ED), jest używane po FIND, HEAR, LEAVE, MAKE, SEE, WANT, etc. oraz GET lub HAVE w znaczeniu „cause”:

You will probably find your sister grown. (Opisowo: „Prawdopodobnie stwierdzisz, że twoja siostra stała się dorosła”.)

Have you ever heard this opera sung in Italian? (Czy kiedykolwiek słyszałeś tę operę śpiewaną po włosku?)

You must make your news known. (Opisowo: „Musisz doprowadzić do tego, że twoje wiadomości staną się znane”.)

We want the work finished before Sunday. (Chcemy, żeby praca została ukończona przed niedzielą.) Porównajmy także:

He saw the work done. (…że praca została ukończona.)

He saw the work being done. (…że praca była wykonywana.)

Can you have/get the program changed? (Czy możesz spowodować zmianę programu?)

I’ll get/have the matter seen to. (Opisowo: „Spowoduję, że sprawa zostanie dopilnowana”.)

Pamiętajmy jednak, że tego typu konstrukcje z HAVE mogą łatwo zostać zrozumiane dwuznacznie. Na przykład: John had a book stolen from the library. może znaczyć: a) Jan spowodował kradzież…; b) Jan ucierpiał z powodu kradzieży…; c) Jan miał książkę, która została ukradziona.

5. Imiesłów w funkcji przydawki okolicznikowej:

a) czasu

Seeing a stranger, he felt uneasy. (= When he saw a stranger he felt uneasy.)

Painting a child, I quite forget the time.

Having sung his song, he left the room.

Once deprived of oxygen, the brain dies. (Opisowo: „Kiedy raz (wcześniej) mózg zostanie pozbawiony tlenu, umiera (potem)”.)

Once published, the book caused a remarkable stir.

Oraz konstrukcje z własnym podmiotem:

Her aunt having left the room, I declared my passionate love for Celia. (= After her aunt had left…)

Smith having been dismissed, Jones had to do the work for two men. (= After Jones had been…)

b) przyczyny

Being tired, I went to bed early. (= Because I was tired…)

Not having received an answer, I wrote again. (= As I had received no answer…)

Having finished all my letters, I had a drink and went out.

Being written in pencil, the letter was difficult to make out.

Deeply shocked, I decided never to speak to her again.

Rejected by all his friends, he decided to become a monk.

Oraz z własnym podmiotem:

Nobody having any more to say, the meeting was closed.

All money having been spent, we started looking for work.

c) sposobu

They came running. (Nadeszli biegnąc.)

She went running out of the room. (Odeszła wybiegając z pokoju.)

Using a sharp axe, he broke down the door. (= By using a sharp axe…)

He locked the cupboard quickly, as if trying to hide something from us.

Brak własnego podmiotu w zdaniu podrzędnym może doprowadzić do tworzenia wypowiedzi niepoprawnych typu:

*Reading the evening paper, a dog started barking.

Lub do dwuznaczności, takich jak:

Drinking at the spring, the hunter saw a huge lion. (- nie wiadomo, kto pił u źródła – myśliwy czy lew).

których jednak czasami można uniknąć poprzez zmianę szyku:

The hunter saw a huge lion drinking at the spring. (- u źródła pił lew).

6. Istnieją także frazy imiesłowowe – podobnie jak to było z frazami bezokolicznikowymi – które nie są „zdecydowanie” przyłączone do żadnej części zdania:

Putting it mildly, you have caused us some inconvenience. (Delikatnie mówiąc…)

Frankly speaking, you have caused… (Szczerze mówiąc…)

Putting it frankly, you have caused…

Considering how much it costs, this machine is a failure. (Biorąc pod uwagę…)

7. Imiesłów w funkcji przymiotnika (participle adjectives) – tego typu imiesłowy, (kończące się zarówno na -ING, jak i -ED), wyrażają STAŁE cechy i mogą być dodatkowo modyfikowane przez VERY, TOO, ENOUGH, MUCH, WELL, etc. Porównajmy:

His views were very alarming.

His views were too alarming.

His views were alarming enough.

A także inne określenia:

hard-working students (Students that work hard.)

long-playing records (The records that play for a long time.)

fast-moving traffics (Traffics that move fast.)

Pamiętajmy również, że bez odpowiedniego kontekstu możliwe są podwójne interpretacje wypowiedzi typu John is insulting., która może znaczyć:

a) John is rude. (Jan jest bezczelny.)

b) John is insulting somebody. (Jan obraża kogoś.)

Porównajmy także :

He is looking at a picture.

He is (very) good-looking.

It is breaking his heart.

It is (very) heart-breaking.

Zdarza się również, że przymiotnik z -ING i korespondujący z nim czasownik mają zupełnie różne znaczenia. Porównajmy:

She is very calculating. (Jest bardzo wyrachowana.)

She is calculating. (Prowadzi obliczenia.)

Cecha „stałości” odróżniająca przymiotnik od imiesłowu także może mieć różne interpretacje. Na przykład w:

He greeted me with a very reassuring expression.

„reassuring expression” nie może być określeniem samego człowieka, a raczej jego wyglądu lub typowej postawy. (Dlatego raczej będziemy mówić, na przykład, o a smiling face, niż o a smiling person.)

Natomiast stałe cechy wyrażane przez gerund odróżniają go od imiesłowu tylko poprzez akcent. Przypomnijmy:

a DANCING teacher (gerund: „nauczyciel tańca”)

a dancing TEACHER (imiesłów: „He is dancing”.)

A zatem formy gerund znajdziemy w połączeniach typu: a SEWING machine, WORKING clothes, a WALKING stick, COOKING butter, a HEARING aid. Imiesłowami zaś będą słowa zakończone na -ING w:

a crumbling COTTAGE (The cottage is crumbling.)

the following EXAMPLE

changing CIRCUMSTANCES

boiling WATER

living PEOPLE

sliding DOORS, etc.

Ale jedynie imiesłowy – zakończone na -ING i będące zredukowanym zdaniem podrzędnym – mogą się pojawiać PO określanym obiekcie, tak jak w:

The sun BLAZING above the water made the distant shore particularly invisible.

8. Podobnie jak formy zakończone na -ING, także i te zakończone na -ED stają się imiesłowami lub przymiotnikami, jeśli opisują lub sugerują „stałe cechy” (permanent characteristics). A zatem „paid” w:

His bills are paid.

jest albo imiesłowem, który implikuje znaczenie: „Jego rachunki są płacone regularnie, każdego miesiąca”, czyli po prostu „On płaci swoje rachunki”, albo przymiotnikiem w znaczeniu „Jego rachunki są zapłacone, a więc nic nie jest winien”. Także, słowo „offended” w:

The man was offended.

stanie się przymiotnikiem w: The man was very offended. albo imiesłowem w: The man was offended by the policeman. (Przy okazji warto chyba wspomnieć, że konstrukcja typu ?The man was very offended by the policeman. wcale od razu nie musi zostać uznana za niegramatyczną!)

Oczywiście nie zawsze przed przymiotnikiem zakończonym na -ED musi stać słowo VERY. Oto przykłady z innymi określeniami, a nawet negatywnym przedrostkiem UN-:

a well finished job, a badly finished job, a half finished job, an unbroken record, an unfinished article, etc.

Pamiętajmy jednak, że takie przymiotniki wcale nie muszą mieć korespondującego z nimi czasownika lub formy w stronie biernej. A zatem można powiedzieć: The results are unexpected., ale na pewno nie ma czasownika *to unexpect. Podobnie:

a wooded hill side (*to wood)

The man was well-spoken. (*The man was spoken.)

the above mentioned article (*the mentioned article)

A także:

They must be downhearted.

All his friends are talented.

His lung is diseased.

Na pewno „permanentne” stany są zasugerowane w takich połączeniach jak:

a born musician, a married man, a murdered man, the wanted man, locked doors, an organized attempt, etc.

Powiemy także a lost purse (czyli „zaginiona od momentu jej zniknięcia”), ale nie *a found purse; jednak zupełnie poprawną będzie wypowiedź a recently found purse (czyli „niedawno znaleziona portmonetka”). Innymi słowy, przymiotniki zakończone na -ED albo muszą mieć STAŁE odniesienia, albo muszą być dodatkowo określone przez przysłówki.

9. Formy zakończone na –ING jako przyimki (prepositions), do których należą:

CONCERNING, CONSIDERING, FOLLOWING, INCLUDING, RESEMBLING, etc.

Na przykład:

The proposal concerning your child’s health was rejected.

Several officials, including you, had been invited.

Following your speech, there will be a few minutes for questions.

10. Formy zakończone na –ING lub -ED jako łączniki (conjunctions) – na przykład:

Granting/ granted (that) he has enough money, it does not mean…

Provided/ providing that there is no opposition, we’ll hold the meeting here.

Given their inexperience, they’ve done a good job. (Biorąc pod uwagę…)

Supposing it rains, what shall we do?

Considering how much it costs, this machine is a failure.

SixPack English

Jeśli chcesz opanować wszystkie czasy i wynieść swój angielski na wyższy poziom, to zapraszamy do zapoznania się z ofertą naszych kursów SixPack English. To autorska metoda nauki języka angielskiego przeznaczona do samodzielnej nauki. Nasze kursy to lekcje wideo i audio, zeszyt ćwiczeń jest dodatkiem, który pomoże uporządkować Ci zdobytą wiedzę. Z kursami SixPack English w 3 miesiące przełamiesz bariery językowe i zaczniesz porozumiewać się bez stresu!p

BEZPŁATNY MATERIAŁ

Nazwa

E-mail

Akceptacja regulaminu

Wyrażam zgodę na wykorzystywanie przez Quest Change Managers Sp. z o.o. S.K.A. moich danych osobowych w celach marketingowych i otrzymywanie informacji na temat produktów, usług i ofert promocyjnych za pośrednictwem wskazanego w formularzu adresu e-mail. Zgoda na otrzymywanie informacji marketingowych jest dobrowolna. W każdej chwili można wycofać zgodę kontaktując się z nami za pośrednictwem adresu e-mail: iod@questcm.pl. Administratorem danych osobowych jest Quest Change Managers Sp. z o.o. S.K.A. z siedzibą przy ul. Okopowej 56 lok. 218, 01-042 Warszawa. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania danych osobowych dostępne są na stronie: https://questfe.pl/polityka-prywatnosci-i-plikow-cookies/